Trong
bản tin phổ biến ngày 10 tháng 11 được Thông Tấn Xã Công Giáo Việt Nam
loan tải, Hội Ân Xá Quốc Tế đề cập tới trường hợp của bà Tăng Thị Ba,
cựu thủ quỹ của một sở bưu điện trong tỉnh Bạc Liêu bị tòa tuyên án tử
hình ngày 29 tháng 5 về tội thâm lạm công quỹ khoảng 15 tỷ đồng Việt
Nam, tương đương với 900 ngàn đô la Mỹ.
Bà Tăng bị bắt tháng
Chạp năm 2006 và đã nhận tội trước tòa. Bản tin nói rằng công tố viên
muốn bà bị kết án tù chung thân, nhưng tòa lại kêu án tử hình vì cho
rằng số tiền thâm lạm quá lớn. Ngày 29 tháng 8, tòa thượng thẩm vẫn giữ
nguyên bản án của tòa dưới và hy vọng cuối cùng của bà hiện nay là xin
Chủ Tịch nước giảm án.
Bản tin của Hội Ân Xá Quốc Tế cho hay
theo Bộ luật Hình sự của Việt Nam, có 29 tội danh có thể bị kết án tử
hình, trong đó gồm cả những tội về kinh tế, như gian lận, tham ô, buôn
lậu, làm giấy bạc giả, hối lộ, sản xuất, tồn trữ và mua bán ma túy.
Báo
chí trong nước cho biết trong năm nay Việt Nam đã xử tử 3 người, và ít
nhất 28 người bị kết án tử hình. Tuy nhiên, tin về những vụ xử tử hiếm
khi được loan báo và người ta tin là số người thực sự bị kết án tử hình
cao hơn con số vừa nói.
Trong năm 2007, hơn 25 người đã bị
hành quyết. Bản tin của Hội Ân Xá Quốc Tế cho hay các tiêu chuẩn quốc
tế để có được một phiên xử công bằng không được áp dụng tại Việt Nam.
Luật sư biện hộ thường được đề cử vào phút chót, không có nhiều thì giờ
chuẩn bị cho việc bào chữa. Bị cáo thường không được phép đưa ra nhân
chứng hoặc chất vấn nhân chứng, và những cuộc tham khảo ý kiến riêng tư
giữa bị cáo và luật sư biện hộ đã diễn ra rất giới hạn.
Trong
nhiều vụ án, tất cả những điều mà phía luật sư biện hộ có thể làm là
xin khoan hồng. Hôm 3 tháng 11, chính phủ Việt Nam đã đề nghị sửa đổi
một số điều khoản trong bộ luật Hình sự, hủy bỏ án tử hình cho một số
tội danh như tham ô, hối lộ, sản xuất hàng giả, trong đó có thực và
dược phẩm, để có thể giảm số tội có thể bị kết án tử hình xuống còn 12
tội.
Theo phía chính phủ, để chống tệ nạn tham nhũng hữu hiệu,
điều quan trọng là phải phối hợp và thực hiện nhiều biện pháp cùng một
lúc, thay vì chỉ đưa ra bản án tử hình.
Hội Ân Xá Quốc Tế kêu
gọi nhà chức trách Việt Nam thực hiện những cải cách đã được đề nghị
như vừa kể và đưa ra chỉ thị tạm ngưng các vụ hành quyết để đi đến chỗ
hủy bỏ bản án tử hình. Ông Martin MacPherson của Hội Ân Xá Quốc Tế ghi
nhận là tháng Chạp năm 2006, khi Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc thông qua
nghị quyết về việc tạm ngưng thi hành án tử hình, Việt Nam đã không bỏ
phiếu, và Hội Ân Xá Quốc Tế hoan nghênh sự kiện Việt Nam không bỏ phiếu
chống lại nghị quyết này.
Nghị quyết vừa kể bầy tỏ sự quan tâm
sâu sắc về việc áp dụng án tử hình và kêu gọi những nước còn áp dụng
bản án này tôn trọng những luật lệ quốc tế bảo vệ quyền của những người
bị án tử hình, đồng thời cắt giảm những tội danh có thể bị lên án tử
hình và tạm ngưng thi hành những vụ hành quyết để đi đến chỗ hủy bỏ bản
án tử hình.
Bản tin của Hội Ân Xá Quốc Tế cho hay một nghị
quyết thứ nhì về việc áp dụng bản án tử hình sẽ được đưa ra trước phiên
họp 63 của Liên Hiệp Quốc và sẽ được mang ra biểu quyết khoảng ngày 18
tháng 11.
Hội Ân Xá Quốc Tế kêu gọi Việt Nam tham gia cùng với đa số các quốc gia trên thế giới bỏ phiếu tán đồng nghị quyết này.