Nam Nguyên, phóng viên RFA

2008-11-20

Chính phủ Việt Nam đặt kế hoạch tạo thêm 1 triệu 700 ngàn việc làm mới cho năm 2009. Chỉ tiêu này có hiện thực hay không trong tình hình kinh tế khó khăn hiện nay.

AFP PHOTO/Hoang Dinh Nam

Lạm phát tăng cao, tăng trưởng giảm cùng với ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính thế giới, đang gây nhiều khó khăn cho thành phần lao động nhập cư.

Trong thời kỳ Việt Nam tăng trưởng kinh tế đều đặn trên dưới 8% mỗi năm, lực lượng lao động cũng tăng nhanh để phục vụ nền kinh tế.

Từ kỳ vọng

Theo số liệu của Tổng Cục Thống Kê  và các tài liệu khác, trong 7 năm đầu của thế kỷ 21 tổng số công việc làm mới khoảng gần 3.200.000. 

Khối doanh nghiệp tư nhân kể cả doanh nghiệp đầu tư nước ngoài là các khu vực kinh tế tạo ra hầu hết công việc làm mới. Trong khi đó khu vực doanh nghiệp Nhà nước không những không tăng mà còn giảm nhân công, số giảm từ tinh giản biên chế, giải thể doanh nghiệp và những nguyên do khác lên tới gần 190 ngàn người.

Các biện pháp mạnh mẽ của chính phủ để chống lạm phát trong 8 tháng đầu năm, đặc biệt là thắt chặt tiền tệ tín dụng đã làm cho khoảng 70 ngàn doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động hoặc thu hẹp sản xuất, dựa theo các phát biểu của giới chức Hiệp Hội Doanh Nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam.

Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2009 của chính phủ Việt Nam kỳ vọng tạo ra 1 triệu 700 ngàn công việc mới là hoàn toàn trông cậy vào sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Khu vực này đã và đang gặp quá nhiều khó khăn  như nhận định của TS Lê Đăng Doanh chuyên gia kinh tế độc lập ở Hà Nội:

“Hiện nay các doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc khu vực tư nhân tạo ra 92% công ăn việc làm mới. Nếu muốn tránh những tác động về mặt xã hội, thì chúng ta phải đặc biệt lưu ý trợ giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa, để những doanh nghiệp này tiếp tục hoạt động duy trì thị phần và tiếp tục công ăn việc làm cho người lao động. Theo tôi đó là mặt xã hội rất là quan trọng.”

Đến thực tế

Trong tình hình chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng ít và giảm trong tháng 9 và tháng 10 vừa qua, nhiều chuyên gia đã lo lắng về dấu hiệu thị trường trầm lắng sức mua giảm, có thể là những biểu hiện sớm của tình hình giảm phát trong tương lai.

Một thí dụ về nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lãnh vực chăn nuôi gia cầm phải ngừng hoạt động vì lỗ lã và thiếu vốn, được doanh nhân Phạm Văn Minh giám đốc công ty Phú An Sinh ở Saigon nhìn nhận:

“Tình hình hiện nay khoảng 20 tới 30% đang ‘treo chuồng’ không có khả năng tiếp tục chăn nuôi nữa. Chỉ có các công ty lớn là còn đủ lực tiếp tục duy trì chờ thời điểm tăng giá lên trở lại.”  

Những chỉ dấu được thể hiện qua sự kiện Ngân Hàng Ngoại Thương Vietcombank ấn định mức lãi suất cho vay ưu đãi chỉ còn 13, 5%. Theo tính toán của giới chuyên môn lãi suất thấp nhất của Vietcombank tương ứng với  lãi suất cơ bản tiền đồng 9%. Rõ ràng là những dự báo lãi suất cơ bản sẽ giảm nhiều hơn nữa là hoàn toàn có cơ sở.

TS Nguyễn Quang A, Viện trưởng viện nghiên cứu phát triển  ở Hà Nội nhận xét là  chính phủ đang  kích cầu  đẩy mạnh  kích thích sản xuất, kích thích nền kinh tế. Tuy nhiên ông Nguyễn Quang A  còn dè dặt về  mục tiêu kích cầu của chính phủ:

“Chỉ có một điều là kích thích nhưng nếu Nhà nước lại tăng cường chi tiêu công, rồi chi cho các tập đoàn kinh tế của Nhà nước thì tôi nghĩ sẽ là một sự sai lầm rất trầm trọng.

Nếu kích thích bằng tạo cách tiếp cận của các doanh nghiệp tư nhân đến nguồn vốn, tức là  khu vực hoạt động hiệu quả đang cần đến vốn thì sẽ là một điều hay hơn nhiều.”

Sang năm 2009, nhiều triệu sinh viên học sinh tốt nghiệp, thanh niên mới vào đời cần việc làm, tương tự  một lực lượng không nhỏ lao động nông thôn cũng dồn về thành thị trong quá trình đô thị hoá.

1 triệu 700 ngàn công việc mới như kế hoạch đề ra cho năm 2009,  được các chuyên gia  ước đoán là không hiện thực. Không những thế một lượng lớn người lao động còn bị mất việc làm do sự cơ cấu lại ở khu vực doanh nghiệp tư nhân.