14.02.2009 14:31
|
Vụ Năm Cam có hàng nghìn trang hồ sơ về 150 bị cáo |
Nhân vụ án PCI và những câu hỏi xung quanh vai trò của ông
Huỳnh Ngọc Sĩ chỉ mới được bắt đầu làm rõ, BBC điểm lại
các vụ án lớn những năm qua, liên quan đến các quan chức nhà
nước tại Việt Nam.
Đường dây Năm Cam Vụ
Năm Cam hồi 2003 đã khiến hai quan chức cao cấp, ông Trần Mai
Hạnh, ủy viên trung ương Đảng, và ông Bùi Quốc Huy, thứ trưởng
Bộ Công an phải chịu án tù. Dù bị xử chín năm trong vụ ‘đường dây mafia Năm Cam’ tháng 10/2003 ông Hạnh, được đặc xá hồi 2/9/2005. Là
một trong những nhân vật cao nhất từ trước tới nay bị xử tù
hình sự nhưng ông được tha sau khi thụ án chưa tới một phần tư
thời gian hình phạt, và cũng chưa đủ tiêu chuẩn xem xét đặc xá, vì
còn thiếu tới ba tháng ba ngày. Nhà
chức trách ý thức được việc này nên đã để cho tướng công an Lê
Thế Tiệm trả lời rất gọn: “đây là trường hợp đặc biệt”, như “đặc biệt”
cải tạo tốt và nộp tiền án phạt. Người
ta cũng chú ý yếu tố khác rằng ông Hạnh từng giữ chức Tổng
thư ký Hội Nhà báo Việt Nam, và “có đóng góp cho cách mạng, được tặng
thưởng nhiều huân, huy chương.” Các
vị khác như nguyên Viện phó Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao Phạm Sĩ
Chiến, nguyên Thứ trưởng Bộ Công an Bùi Quốc Huy cũng được đặc xá
cùng đợt. Mai Văn Dâu và con trai Nhưng
trong thời gian các ông Hạnh và Huy ngồi tù thì Việt Nam đã
lại chấn động ngay bởi một vụ án khác, lần này trong ngành
thương mại.
| | Ông Mai Văn Dâu sau đó lại chung buồng giam và thành 'tri kỷ' với ông Lương Quốc Dũng |
Hồi tháng 10/2004, Cựu thứ trưởng Bộ Thương mại Mai Vân Dâu bị bắt vì tình nghi nhận hối lộ.
Cũng phải tới tháng 3/2007, Tòa mới xử được ông Dâu 14 năm tù. Theo
cáo trạng được báo chí Việt Nam đưa tin lại, nhà chức trách
nói ông Dâu có tội trong việc nhận 6.000 đô la tiền hối lộ từ
một số xí nghiệp may để xin quota hàng may xuất sang Mỹ. Đặc
biệt, nếu như vụ ông Trần Mai Hạnh và Bùi Quốc Huy mở màn cho
hiện tượng ‘nhà báo và công an làm ăn với xã hội đen’, vụ Mai
Văn Dâu có thêm tình tiết thu hút dư luận là vai trò của các cậu ấm con quan trong hệ thống quyền và tiền Việt Nam. Con
trai của ông Dâu, Mai Thanh Hải, nhận năm năm tù giam vì hai tội
lừa đảo chiếm đoạt tài sản, và dùng bằng giả. Cuộc hôn nhân nổi tiếng của Hải với một ‘người đẹp’ cũng là đề tài dư luận bàn thảo sôi nổi. Cùng
thọ án với bố con họ là 12 người nằm trong đường dây chạy quota
tại Bộ Thương mại đã nhận các án tù khác nhau. Cao nhất là Lê Văn Thắng, nguyên Vụ phó Vụ xuất Nhập khẩu, nhận 17 năm tù vì tham nhũng và lạm dụng quyền lực. Quan thể thao Lương Quốc Dũng Không
chỉ chạy án, chạy quota xuất nhập khẩu, quan chức ở Việt Nam
còn bị bắt và xử vì tội liên quan đến hành vi tình dục. Hồi
tháng 10/2004, ông Lương Quốc Dũng nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Thể dục
Thể thao Quốc gia Việt Nam (hàm Thứ trưởng), bị ra tòa với tội
danh "hiếp dâm trẻ em" Phiên tòa
xử sáng 28/10 ở Hà Nội đã chuyển phần tuyên án đã được dời
đến 29/10, khiến dư luận có thêm thời gian bàn thảo. | | Ông Lương Quốc Dũng từng giữ chức Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Thể dục Thể thao Quốc gia |
Theo
các phương tiện thông tin đại chúng, vụ ông Dũng “xâm hại tình
dục” một em gái sinh năm 1990, mà vào thời điểm còn ở tuổi thiếu
niên, đã khiến cho các vị lãnh đạo Ủy ban Thể dục Thể thao,
như Bộ trưởng chủ nhiệm Nguyễn Danh Thái thốt lên là "bất ngờ
và sốc". Một vị lão thành cách mạng ở trong nước thì bức xúc đến nỗi đang ốm cũng phải ngồi dậy viết bài phản đối. Nhưng ngay khi bị bắt hồi tháng Hai cùng năm, nhiều chi tiết ly kỳ đã được nói đến không chính thức. Các
tin không chính thức cho rằng xâm hại tình dục trẻ em chỉ là
một trong nhiều sai phạm lớn của ông Lương Quốc Dũng, người
từng giữ chức phó chủ nhiệm Uỷ ban Thể dục - Thể thao từ năm 1998. Ông đã nắm quyền phụ trách mảng tài chính và cơ sở vật chất cho Thế Vận hội Đông Nam Á SEA Games 2003. Người ta cho rằng có cả hiện tượng chạy tội cho ông Dũng. Sức
ép lên cơ quan điều tra và báo chí là rất lớn vì như luật sư
Nguyễn Huy Thiệp, Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư Hà Nội nói với
BBC: "Thực ra đây không phải là một vụ khó, nhưng lại có điểm nhạy cảm là nó liên quan tới một quan chức cao cấp,” "Tất nhiên là có áp lực lên các luật sư bào chữa vụ này, và do vậy, chúng tôi phải thận trọng." Một
điểm nữa được báo chí Việt Nam nhắc tới là chuyện hai ông
Lương Quốc Dũng và Mai Văn Dâu, từ cuối 2007 đã "chung buồng giam
và trở thành tri kỷ" trong khi chờ đợt đặc xá tháng 1/2009. Ma trận PMU18 Sang
2007, câu chuyện quan chức vi phạm pháp luật lại bùng lên với
vụ xử ông Bùi Tiến Dũng, nguyên tổng giám đốc của dự án xây dựng
PMU18. | | Vụ án 'con bạc triệu đô' Bùi Tiến Dũng thu hút chú ý của dư luận |
Hồi tháng 8, ông bị đề nghị mức án sáu đến bảy năm tù giam về tội đánh bạc và 16 đến 18 năm tù giam vì tội hối lộ. Vụ
PMU18 rất ‘ăn khách’ với báo chí quốc tế chính là ở chỗ,
lần đầu tiên, một quan chức cao cấp của hệ thống đã dùng cả
triệu đô-la tiền công đi cá độ bóng đá trong các trận cầu ở
châu Âu. Bị cáo Dũng cũng bị đề nghị tịch thu hơn hai tỷ đồng tiền bán ngôi nhà mà bị cáo này đem thế chấp vay tiền đánh bạc. Theo
AFP, các phóng viên nước ngoài không được tham dự phiên tòa trong vụ
án được dư luận quốc tế cho là bước ngoặt về tham nhũng lớn
tại Việt Nam. Vụ xử cũng có vấn
đề là một số luật sư biện hộ đã bỏ về, sau khi cho rằng họ không được
phép thoải mái trình bày quan điểm. Nhưng phiên tòa lần này chỉ xem xét tội danh đánh bạc và đưa hối lộ của các bị cáo mà không xét đến cáo buộc tham nhũng. Như nhiều vụ án trước, công an cũng có mặt cả ở ghế bị cáo trong vụ PMU18. Ông
Nguyễn Đình Toản, nguyên Phó trưởng Công an phường Ngã Tư Sở, Đống Đa,
Hà Nội, bị đề nghị mức án tám đến chín năm tù giam vì tội đưa hối lộ. Nhưng điều được nói đến nhiều chính là những hình bóng đằng sau vụ PMU18. Cựu
thứ trưởng Xây dựng Nguyễn Việt Tiến đã bị bắt rồi được
thả, được phục hồi đảng tịch nhưng cuối cùng lại bị mất
chức và cách hết các chức vụ trong Đảng. | | Cựu Thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến được tha sau nhiều tháng tạm giam hồi 28/03/2008 |
Dư
luận không chính thức cũng nói đến cả những nhân vật cao cấp
hơn và thân nhân có liên quan trong khi giới tài trợ coi vụ này
là dấu hiệu tham nhũng công quỹ và tiền viện trợ ODA đã lên
tới mức báo động đỏ. Con đường công danh, tưởng như sẽ tan của tướng công an Cao Ngọc Oánh thế rồi lại phục hồi. Báo chí cũng 'trúng đạn' trong quá trình điều tra với vụ xử hai nhà báo điều tra và đưa tin về PMU18. Giữa
tháng 10/2008, nhà báo Nguyễn Việt Chiến của tờ Thanh Niên bị kết
án hai năm tù giam, còn nhà báo Nguyễn Văn Hải (tờ Tuổi Trẻ) chỉ nhận
mức án 24 tháng tù treo. Nhà báo
Nguyễn Việt Chiến được đề cử giải thưởng báo chí của tổ
chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) tại Paris hồi tháng 12
cùng năm. Ông được thả trong dịp
đặc xá nhân Tết Kỷ Sửu vừa qua nhưng dư âm của vụ việc và
đặc biệt là các nỗ lực 'chỉnh đốn báo chí' lại là đề tài
tiếp tục dư luận quan tâm tại Việt Nam. Sợi
dây xuyên suốt các vụ án là vai trò của báo chí và phản ứng
khác nhau của các nhà lãnh đạo và cơ quan tư pháp. Có
thể coi liên tục có quan chức cao cấp ra tòa là dấu hiệu
chính quyền kiên quyết chống tham nhũng và các tệ đoan trong
bộ máy. Nhưng cũng có thể nói
đây là dấu hiệu rằng sự tha hóa đa dạng của nhiều quan chức
đã trở thành hệ thống ở Việt Nam.
(Theo BBCVietnamese.com)
|