Gia Minh, phóng viên RFA

2009-04-08

Có một số người tại Việt Nam đang bị bắt giữ mà chưa được đưa ra xét xử bởi họ dám lên tiếng kêu gọi cần có cạnh tranh trong lĩnh vực chính trị để người dân bầu ra những người lãnh đạo có khả năng mang lại công bằng, hạnh phúc cho người dân. Vậy tình trạng của họ hiện nay ra sao?

Giam giữ không xét xử?

Các nhà đấu tranh dân chủ bị giam đến bao giờ? RFA documents

Vào tháng 9 năm ngoái có một số người bị chính quyền Hà Nội bắt giam mà cho đến nay thân nhân họ chỉ mới được gặp mặt một lần hoặc chưa hề được gặp mặt. Trong số những người đó có nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa, cô Phạm Thanh Nghiên ở Hải Phòng, nhà giáo Vũ Hùng, và ông Phạm Văn Trội ở Hà Tây.

Từ tháng 9 năm ngoái đến nay đã gần 7 tháng thế nhưng chỉ có bà Nguyễn Thị Nga là vợ nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa được gặp ông một lần trong tại giam ở Hà Nội năm hôm trước Tết nguyên đán vừa rồi. Bà Nga cho biết:

Bà Nguyễn Thị Nga : Sau khi anh bị bắt khoảng mười mấy ngày hay hai mươi ngày gì đó thì họ có gửi một giấy về là bắt tạm giam  ở trại B14, Bộ Công An, Hà Nội. Từ hôm cách Tết khoảng 5 ngày thì từ ngày ấy tôi cũng chưa gặp lần nào. Còn tình hình của anh thì anh vẫn ở trong trại giam và cứ một tháng thì tôi được tiếp đồ cho anh hai lần.

Gia Minh : Nhưng phía nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa có được gửi thư về cho gia đình không ?

Bà Nguyễn Thị Nga : Ối giời ơi! Thưa anh, làm sao mà có được! Tôi cũng rất là mong vì tình hình trước Tết đó thì anh Nghĩa vào trong đấy người ta khám là anh bị sỏi thận và trước đấy ở nhà thì anh đã mắc hai chứng bệnh là bệnh trĩ và bệnh dạ dày nữa. Nhưng từ ngày ấy thì tôi rất là nóng ruột. Hôm đó tôi có đưa thuốc cho anh nhưng cũng không biết là anh khỏi hay chưa. Ngoài ra tôi cũng không được thông tin gì hết.

Sau khi anh bị bắt khoảng mười mấy ngày hay hai mươi ngày gì đó thì họ có gửi một giấy về là bắt tạm giam  ở trại B14, Bộ Công An, Hà Nội. Từ hôm cách Tết khoảng 5 ngày thì từ ngày ấy tôi cũng chưa gặp lần nào.

Vợ nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa

Không được gặp mặt gia đình

Trong khi đó thì thân nhân của cô Phạm Thanh Nghiên, nhà giáo Vũ Hùng và anh Phạm Văn Trội đều chưa một lần gặp mặt người thân kể từ khi bị bắt. Bà Nguyễn Thị Lợi, mẹ cô Phạm Thanh Nghiên, cho biết:

Bà Nguyễn Thị Lợi : Bị bắt từ ngày 18 tháng 9 và  hiện nay chưa đuợc gặp, chỉ tiếp tế thôi.

Gia Minh : Gia đình có hỏi lý do từ phía trại giam và họ có trả lời lý do vì sao mà không cho gặp mặt không ?

Bà Nguyễn Thị Lợi : Tôi có hỏi bên an ninh thì họ trả lời là bắt tôi phải làm đơn gửi trại giam để được gặp mặt. Nhưng mà theo ý người ta nói thì có làm đơn cũng chẳng được gặp, thế cho nên tôi cũng không làm. Nay còn gia hạn 4 tháng tạm giam nữa mà, thì sau đó nếu người ta xử hay không xử thì lcú đó tôi cũng phải làm đơn để hỏi xem sao.

Bà Nguyễn thị Huyền Trang vợ anh Trội cũng xác nhận:

Bà Nguyễn Thị Huyền Trang : Đến thời điểm này thì tôi vẫn chưa có cái thông báo gì chính thức từ phía công an chẳng hạn. Họ vẫn cứ im lặng thôi, họ không có trả lời sẽ bao giờ xử hay như thế nào.

Gia Minh : Sau 4 tháng thì họ có giấy gia hạn tạm giam vậy thì gia đình có nhận được giấy gia hạn đó không ?

Bị bắt từ ngày 18 tháng 9 và  hiện nay chưa đuợc gặp, chỉ tiếp tế thôi.

Mẹ cô Phạm Thanh Nghiên

Bà Nguyễn Thị Huyền Trang : Dạ, không ạ. Gia đình không nhận được giấy đó của công an.

Gia Minh : Nhưng mà bản thân chị có đến gặp không và có hỏi họ vấn đề này không ?

Bà Nguyễn Thị Huyền Trang : Dạ có. Nhưng mà họ trả lời là cái việc đấy thì nếu có thông báo chính thức thì họ sẽ gửi giấy về. Nhưng mà đến thời điểm này thì tôi vẫn chưa nhận được cái giấy gì từ bên công an cả.

Gia Minh : Bản thân ông Trội ở trong tù có gửi thư về cho gia đình được không ?

Bà Nguyễn Thị Huyền Trang : Không. Không có một thứ gì liên lạc được.

Và bà Lý thị Tuyết Mai, vợ nhà giáo Vũ Hùng, cho biết:

Bà Lý Thị Tuyết Mai : Gia đình chưa được gặp mặt nhưng vừa qua bên an ninh có bảo bố chúng tôi viết một thư vào cho anh Vũ Hùng.

Đa số đều cho biết nhờ luật sư Lê Trần Luật, thế nhưng vừa qua ông này bị cơ quan chức năng tước giấy phép. Đây cũng là khó khăn cho gia đình các nhà đấu tranh cho dân chủ

Trong khi chờ đợi được gặp mặt người thân trong trại giam, gia đình của những người đang bị bắt giữ trong suốt thời gian qua cũng tiếp xúc với giới luật sư để nhờ bào chữa khi ra toà. Đa số đều cho biết nhờ luật sư Lê Trần Luật, thế nhưng vừa qua ông này bị cơ quan chức năng tước giấy phép. Đây cũng là khó khăn cho gia đình các nhà đấu tranh cho dân chủ đang bị giam giữ mà chưa được đưa ra xét xử công khai.

Chỉ vì quan tâm đến vận mệnh của đất nước

Đối với việc nhà cầm quyền bắt giam chồng, con của họ thì những người mà chúng tôi tiếp xúc trong sáng ngày 8 tháng 4 vừa qua đều cho rằng việc làm của người thân của họ là không có gì sai phạm.

Bà Nguyễn Thị Lợi, mẹ của cô Phạm Thanh Nghiên, minh xác: "Tôi chỉ thấy con tôi làm như thế là có sao nó nói vậy, nó chỉ nói thật thôi chứ không có nói cái gì sai."

Vợ nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa, bà Nguyễn Thị Nga cũng trình bày: "Bên công an hỏi thì tôi cũng nói, tôi cũng bảo anh là người rất quan tâm đến vận mệnh của đất nước. Anh ấy là người rất yêu nước chứ anh ấy có tội gì mà bắt anh ấy. Trước đấy họ cũng hỏi tôi, họ bảo là chị nghĩ thế nào về việc làm của chồng chị, thì tôi cũng nói rằng trước đây anh có viết lách và có nói chuỵện với tôi rằng nhiệm vụ của người viết là phải lột tả cái mặt trái của xã hội để cho xã hội tốt lên và đấu tranh chống thói hư tật xấu của xã hội. Đến bây giờ anh ấy có làm chính trị thì anh ấy muốn đất nước đa đảng vì có đa đảng thì mới có cạnh tranh chính trị để người dân thực sự làm chủ đất nước mình, chứ anh ấy có làm cái gì có tội đâu. Tôi nghĩ việc làm của anh không có cái tội gì hết."

Bên công an hỏi thì tôi cũng nói, tôi cũng bảo anh là người rất quan tâm đến vận mệnh của đất nước. Anh ấy là người rất yêu nước chứ anh ấy có tội gì mà bắt anh ấy.

Vợ nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa

Vợ ông Phạm Văn Trội, bà Nguyễn Thị Huyền Trang, cũng có chung ý kiến:  "Những việc anh ấy làm tôi nghĩ là không có vi phạm pháp luật gì hết. Những việc anh ấy làm hoàn toàn là đúng hết. Mà anh đâu có làm gì mang tội, anh ấy chỉ nói lên tiếng nói của mình đòi dân chủ - nhân quyền cho Việt Nam và mong muốn cho đất nước Việt Nam mình có được xã hội công bằng và tốt đẹp hơn chứ anh có làm gì xấu đâu, có làm gì sai luật đâu. Nhưng về bên chính quyền thì đi trái đường của họ thì họ bắt bớ, họ chà đạp mình thôi."

Riêng bà Lý thị Tuyết Mai, vợ nhà giáo Vũ Hùng, thì cho biết khi đang nói chuyện với chúng tôi: "Trưa anh gọi lại cho em. Em đang đưa cháu đến trường. Giờ này cũng đang đông và an ninh họ ở vòng quanh đây nhiều."

Trong thực tế thì ngoài việc không được thăm gặp người thân trong trại giam, mẹ và vợ của những người dám lên tiếng đấu tranh cho dân chủ-nhân quyền vừa nêu còn cho biết họ bị cơ quan an ninh địa phương theo dõi, gặng hỏi thường xuyên. Tuy vậy, họ vẫn cho biết là họ nói thẳng với các cơ quan chức năng rằng người thân của họ vô tội.

Hồi ngày 30 tháng 10 năm ngoái, chừng hơn một tháng sau khi người thân bị bắt, vợ của năm người bị bắt giam đã viết thư khẩn thiết kêu gọi trả tự do cho chồng của họ; tuy nhiên đến nay chính phủ Hà Nội vẫn chưa có động tĩnh gì, ngoài việc cho họ gửi đồ vào thăm nuôi cho người thân mà thôi.