Kết thúc Hội thảo về khai thác bauxite tại Tây Nguyên hôm thứ Năm 09/04, Phó Thủ tướng Việt Nam Hoàng Trung Hải nói chủ trương khai thác bauxite và sản xuất alumina của Đảng và Chính phủ là "đúng đắn".

Ông cũng chỉ đạo tiếp tục triển khai dự án tổ hợp bauxite nhôm tại Tân Rai (Lâm Đồng) và tiến hành nghiên cứu bổ sung về tác động môi trường trong dự án Nhân Cơ (Đắk Nông).

Cả hai dự án này trên thực tế đều đã được triển khai.

Ông Hải đã chủ trì hội thảo một ngày ở Hà Nội, với sự tham gia của nhiều chuyên gia và nhà nghiên cứu xã hội đóng vai trò phản biện cho các dự án bauxite gây tranh cãi tại khu vực Tây Nguyên.

Tuy nhiên cho tới sáng thứ Sáu 10/06, các báo Việt Nam không nói gì nhiều về sự kiện này.

Ông phó thủ tướng được VietnamNet trích lời nói tiềm năng bauxite của Việt Nam rất to lớn, nhưng nhấn mạnh: "Tuy nhiên, không thể phát triển bằng mọi giá. Để phát triển thành công các dự án bauxite, cần có giải pháp quản lý, thực hiện chặt chẽ và hiệu quả và không để tiềm năng này biến Tây Nguyên thành đói nghèo".

Cũng vẫn VietnamNet đưa tin ông Hoàng Trung Hải cho hay Chính phủ sẽ điều chỉnh quy hoạch ngành bauxite và đánh giá lại hiệu quả kinh tế của các dự án.

Trước đó, trong phần tham luận, nhiều đại biểu đã khuyến cáo Chính phủ xem lại các khía cạnh kinh tế- xã hội - môi trường của các dự án được cho là nằm trong "chủ trương lớn" của Đảng và Nhà nước.

Một số chuyên gia cũng kiến nghị chỉ nên thực hiện thí điểm dự án Tân Rai.

Có ý kiến cũng đề cập tới vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng của khu vực Tây Nguyên là nơi triển khai các dự án.

Thư Tướng Giáp

Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người từng được trao trách nhiệm chỉ đạo chương trình khảo sát khai thác bauxite Tây Nguyên trong khuôn khổ hợp tác với khối COMECON của các nước xã hội chủ nghĩa những năm 1980, đã gửi điện tới cuộc hội thảo hôm thứ Năm.

Ông Giáp một lần nữa can ngăn "không nên khai thác" bauxite vì "đứng về lợi ích toàn cục và sự phát triển bền vững lâu dài của đất nước, khai thác sẽ gây hậu quả cực kỳ nghiêm trọng về môi trường, về xã hội, về an ninh quốc phòng".

Đại tướng cho đây là "vấn đề cực kỳ hệ trọng" và hồi đầu năm đã gửi thư khuyến cáo cho Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu dừng triển khai các dự án bauxite.

Ông cũng cho biết bức thư gửi ngày 05/01 "chưa được trả lời".

Chủ đề khai thác bauxite ở Tây Nguyên, địa bàn được coi là vị trí chiến lược, "nóc nhà Đông Dương", gần đây đã thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận người Việt trong và ngoài nước.

Quy hoạch bauxite Tây Nguyên

Các chi tiết về quy hoạch bauxite Việt Nam 2007-2015, được Thủ tướng phê duyệt từ ngày 01/11/2007, cũng đã được công bố.

Quy hoạch này chia làm ba giai đoạn: 2007-2010; 2011-2015 và tầm nhìn tới 2025.

Theo đó, trong giai đoạn trước 2010, Việt Nam tập trung khai thác quặng, sản xuất alumina xuất khẩu và sản xuất hydroxide nhôm cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Trong giai đoạn này, Việt Nam dự kiến triển khai ba dự án alumina ở Tân Rai (Lâm Đồng), Nhân Cơ (Đăk Nông), Kon Hà Nừng (Gia Lai) và dự án hydroxide nhôm tại Bảo Lộc (Lâm Đồng).

Hai dự án Tân Rai và Đắk Nông thực tế đã được triển khai và đã đền bù giải phóng mặt bằng.

Theo quy hoạch, hai dự án này tổng cộng có 13 mỏ bauxite với diện tích thăm dò hơn 1.811 km vuông với tổng chi phí thăm dò dự kiến hơn 590 tỷ đồng.

Mỗi dự án có công suất dự kiến khoảng 600.000 tấn alumina/năm.

Dự án Tân Rai do nhà thầu Trung Quốc Chalieco, công ty con của tập đoàn khổng lồ Chalco, làm thầu PCE trọn gói.

Nay quy hoạch tổng thể ngành bauxite có thể sẽ được điều chỉnh dựa trên các dự báo kinh tế cập nhật và nghiên cứu tác động môi trường.