2012-08-24

Vụ bắt giữ "ông trùm” ngân hàng và bóng đá Nguyễn Đức Kiên nổ ra trong một đợt "sờ gáy” các nhà tỉ phú của Việt Nam, giữa lúc xứ sở này đang vất vả với một nền kinh tế tiến từ chỗ xấu sang chỗ tệ hại hơn.

oneTV.net photo

Bầu Kiên giữa các cầu thủ- oneTV.net photo

Chính trị đấu đá, công chúng bất mãn

Nhiều nhà lãnh đạo trong đảng Cộng sản Việt Nam chưa bao giờ cảm thấy thoải mái với công cuộc đổi mới theo kinh tế thị trường. Những đợt sóng "giải phóng” thường có những thời kỳ trì trệ theo sau.

Giới phân tích nay quan ngại rằng những cuộc đấu đá trong giới chính trị và khối công chúng bất mãn có thể phá ngang những cải tổ cần thiết nhằm phục hồi đà tăng trưởng ngoạn mục từng giúp Việt Nam trở thành một trong những quốc gia được ưa chuộng và săn đón nhất trên thế giới (về mặt kinh tế).

Những kế hoạch tư hữu hoá bị đình đốn trong khi nợ xấu tăng vọt gấp ba trong khắp hệ thống ngân hàng.

Giữa lúc đó những quan chức cao cấp nhất của nhiều xí nghiệp quốc doanh bị bắt giữ và truy tố về tội quản lý sai lầm nguồn tài nguyên quốc gia sau khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào cơn lốc tài chính.

Tình trạng này phơi bày sự yếu kém của Việt Nam trong cuộc đua phát triển để bắt kịp các láng giềng, sau nhiều thập niên chinh chiến song song với chính sách kinh tế Mác Xít.

Sự lung lay đổ nhào xuống khu vực tư doanh. Những tỉ phú có mối quan hệ chính trị như ông Kiên, người bị bắt giữ hôm thứ hai và bị truy tố tội điều hành những công ty đầu tư không có giấy phép, đang phải đương đầu với những nghi ngờ theo dõi ngày càng tăng đối với sự cáo buộc luồn lách để làm sai quy định của ngành ngân hàng.

Báo chí quốc tế không tiếp cận được ông Kiên hay đại diện pháp lý của ông để hỏi thăm.

Từ bừng nở đến nổ tung.

Tiền ngân hàng cho vay suy giảm trong khi nợ xấu lan tràn, nền kinh tế vật vã để chiếm lại những đỉnh cao mới đạt được chí mấy năm trước (trong giai đoạn bừng nở kinh tế).

Biểu đồ dữ kiện thực tê cho thấy sự tuột dốc không phanh.

Standard Chartered chiếm 15% cổ phần của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB). Cổ phiếu của ACB hôm thứ năm lại giảm 6,7%, kéo theo một loạt thua lỗ chóng mặt trên thị trường chứng khoán, khiến VNIndex bị lỗ lã tới 10,5% trong tuần nảy.

Những sự kiện đáng chú ý tại Việt Nam trong tuần

Truyền thông Nhà nước hôm thứ năm loan tin ACB được sử dụng 46 ngàn tỷ đồng, tương đương 2 tỉ 200 triệu đô la, trong quỹ khẩn cấp của ngân hàng Trung ương, để xoá tan cơn hoảng loạn ngắn ngủi của các trương chủ ký thác (khi quả bong bóng nổ tung).

Một thông cáo trên website chính phủ cho biết Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hội họp với nhiều cơ quan Nhà nước và cấp chỉ huy các cơ quan công lực hôm thứ tư.

Ông Dũng đã thúc giục các giới chức này nhanh chóng hành động để ổn định hệ thống ngân hàng nội địa sau khi nợ xấu tăng gấp đôi lên đến 10% tổng nợ trong mấy tháng nay.

Đấu đá nội bộ

Cuộc chiến chính trị nội bộ ở Hà Nội có thể ngăn trở công cuộc cải tổ cần thiết để thanh toán hết nợ xấu trong lĩnh vực ngân hàng, vực dậy và thúc đầy nền kinh tế tiếp tục tiến triển.  Kinh tế Việt Nam đã bị trì trệ ở đà phát triển 4,7% trong quý 2, so với cùng kỳ năm ngoái, quá thấp so với chỉ tiêu 6% được đặt ra cho cả năm.

Ông ta là một người rất nổi tiếng ở nơi này. Vụ bắt giữ ông sẽ khiến người ta phải lưu ý và theo dõi.
GS Jonathan Pincus, ĐH Harvard

Nhiều tên tuổi lớn và nổi tiếng đã ngã đổ trong mấy tháng nay. Doanh gia Đặng Thị Hoàng Yến từng là một trong những tỉ phú đầu tiên của Việt Nam, được bầu vào Quốc hội hồi năm ngoái, nhưng đã bị cơ quan lập pháp này, do đảng Cộng sản điều khiển, trục xuất hồi tháng năm năm nay. Bà Yến đã dấu diếm, không tiết lộ bà không còn là đảng viên đảng Cộng sản Việt Nam.

Trong khu vực kinh tế Nhà nước, 8 nhân viên điều hành của VINASHIN hồi tháng tư đã phải chịu án tù, bản án cao nhất là 20 năm, sau khi công ty đóng tàu này gần như hoàn toàn sụp đổ hồi năm 2010, với gánh nợ chồng chất 4 tỉ 400 triệu đô la.