Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng và bà Victoria Kwakwa, Đại diện thường trú Ngân hàng Thế giới tại Hà Nội ngày 06/12/2011. AFP/Hoang Dinh Nam

Thanh Phương

Trong cuộc họp thường niên hôm nay tại Hà Nội, các nhà tài trợ cho Việt Nam đã thúc giục Hà Nội một mặt phải cải tổ cơ cấu kinh tế, nhưng mặt khác phải cải thiện tình trạng nhân quyền, để điều này không cản trở sự phát triển về dài hạn của Việt Nam.

Hôm nay, Hội nghị nhóm tham vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam đã họp tại Hà Nội và như thường lệ, các nước và các tổ chức tài trợ cho Việt Nam đã công bố mức cam kết viện trợ phát triển chính thức cho năm 2012 là gần 7,4 tỷ đôla, nhưng với điều kiện là Hà Nội phải đẩy mạnh cải tổ cơ cấu kinh tế.

Phát biểu tại Hội nghị giám đốc Việt Nam của Ngân hàng Thế giới Victoria Kwakwa đã nói rằng: « Đối với Việt Nam, tiếp tục thực hiện cải tổ cơ cấu ngay bây giờ sẽ dễ hơn là phải cải tổ cơ cấu sau khi đã bị khủng hoảng. »

Trước tình trạng lạm phát leo thang ( hiện còn ở mức khoảng 20% ), thâm thủng mậu dịch tăng cao ( 12,4 tỷ đôla năm 2010 ) và giá trị tiền đồng sụt giảm mạnh sau 4 lần phá giá chỉ trong 15 tháng, Đảng Cộng sản Việt Nam vào đầu năm nay đã phải thi hành một chính sách thắt chặt tiền tệ ( được biết dưới tên là Nghị quyết 11 ).

Trong bản báo cáo chuẩn bị cho hội nghị, Ngân hàng Thế giới và Quỹ tiền tệ quốc tế cảnh báo là nếu bây giờ mà chính phủ nới lỏng chính sách tiền tệ, Việt Nam có nguy cơ mất ổn định kinh tế. Theo lời đại diện thường trú của IMF ở Việt Nam Sanjay Kaira, chính phủ Việt Nam cần có hành động nhanh chóng và cương quyết để bảo đảm tính vững chắc của khu vực tài chính, đồng thời với việc tái lập ổn định kinh tế vĩ mô. Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, khu vực ngân hàng Việt Nam đang có những dấu hiệu căng thẳng và chất lượng tài sản ngân hàng rất đáng quan ngại, do mức tăng tín dụng cao một cách bất thường trong những năm gần đây.

Nói chung, trong cuộc họp hôm nay, các nhà tài trợ cho rằng Hà Nội phải cải tổ khu vực ngân hàng, tư nhân hóa các doanh nghiệp Nhà nước, đơn giản hóa các thủ tục hành chính và đẩy mạnh chống tham nhũng.

Nhưng bên cạnh đó, các nhà tài trợ cũng đã bày tỏ mối quan ngại về những vụ vi phạm nhân quyền tại Việt Nam, nơi mà chính quyền không dung thứ bất cứ lời chỉ trích nào. Tuyên bố tại hội nghị, đại sứ Na Uy tại Hà Nội, Stale Torstein Risa cho rằng tình trạng này « phá hỏng sự tin cậy của quốc tế về những cam kết của Việt Nam, cũng như gây phương hại cho sự phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam. »

Phát biểu nhân danh luôn cả Canada, New Zealand và Thụy Sĩ, nhà ngoại giao Na Uy nhấn mạnh rằng : « Việc bày tỏ chính kiến một cách ôn hòa không thể bị trừng trị, mà đáng lẽ phải được khuyến khích ».

Theo hãng tin AFP, đáp lại những khuyến cáo của các nhà tài trợ, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hôm nay khẳng định rằng « quyền tự do của người dân và dân chủ » là mục tiêu của chính phủ, nhưng phải được thực thi « trong khuôn khổ pháp luật và Hiến pháp ». Ông Dũng tuyên bố sẳn sàng có một cuộc đối thoại thẳng thắng các nhà tài trợ về vấn đề này để hai bên « hiểu nhau hơn ».

Hội nghị các nhà tài trợ cho Việt Nam diễn ra chỉ vài ngày sau khi xảy ra vụ câu lưu linh mục chánh xứ Thái Hà Nguyễn Văn Phượng và khoảng 20 giáo dân vào thứ sáu tuần trước khi họ biểu tình một cách ôn hòa ở Hà Nội đòi trả lại đất đai cho giáo xứ này.

Theo tổng kết của Ân xá quốc tế, kể từ khi chính quyền Hà Nội tung chiến dịch đàn áp quyền tự do ngôn luận vào cuối năm 2009 cho đến nay, hàng chục nhà hoạt động chính trị đã bị kết án tù nặng nề ở Việt Nam.