Main » 2011 » Tháng Tư » 14 » Các tổ chức luật sư Việt Nam có bảo vệ thành viên?
2:20 AM
Các tổ chức luật sư Việt Nam có bảo vệ thành viên?
Khánh An- RFA
2011-04-14
Các
tổ chức nghề nghiệp của ngành luât sư Việt Nam đóng vai trò gì trong
thực tế khi cần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các thành viên, sau phiên
toà xử TS Cù Huy Hà Vũ?
AFP photo
Toà Sơ thẩm Hà nội.
Chuyện dài nhiều tập
Kiến nghị của 4 luật sư tham gia bào chữa cho TS. Cù Huy Hà Vũ đã
được gửi đi ngay sau phiên tòa tại Hà nội ngày 4/4, cho rằng Hội đồng
xét xử đã vi phạm pháp luật khi chủ tọa phiên tòa không làm theo điều
214, không chấp nhận yêu cầu của luật sư về việc công bố các tài liệu
của vụ án. Ngoài ra, chủ tọa phiên tòa còn đuổi một luật sư ra khỏi
phiên tòa. Để phản đối quyết định không trưng ra các tài liệu được xem
là chứng cứ buộc tội trên, 3 luật sư còn lại đã bỏ về, không tham gia
công việc bào chữa nữa. Sau đó, cả 4 luật sư đã đồng ký vào bản kiến
nghị tố cáo các sai phạm trên. Hai trong số những nơi mà kiến nghị được
gửi đến là Liên đoàn luật sư Việt Nam và Đoàn luật sư Hà Nội.
bao nhiêu kiến nghị rồi gia đình cũng bao nhiêu tố cáo nhưng quy trình thì chắc là chả có quy trình nào nữa đâu
LS Nguyễn Thị Dương Hà
Khoan hãy đặt vấn đề đúng sai của các bên, ngay trong việc xem xét,
giải quyết kiến nghị của các cơ quan chức năng cũng đã là một chuyện
dài nhiều tập đối với những người đang hành nghề luật sư tại Việt Nam.
Không những bị trì hoãn, kéo dài thời gian trả lời, một số kiến nghị
thậm chí còn không bao giờ được hồi đáp. Trong trường hợp của TS.
Cù Huy Hà Vũ, việc các kiến nghị không được giải quyết đã trở nên quá
quen thuộc đối với gia đình và luật sư bào chữa. Luật sư Nguyễn Thị
Dương Hà, vợ của TS. Cù Huy Hà Vũ, cho biết:"Các luật sư gửi đi ngần ấy
cơ quan, nói chung là người ta đã gửi tới đâu thì cơ quan đó phải có
trách nhiệm giải quyết thì người ta mới gửi, chứ không bao giờ người ta
gửi không không cả. Nhưng mà, biết nói thế nào, bao nhiêu kiến nghị rồi
gia đình cũng bao nhiêu tố cáo nhưng quy trình thì chắc là chả có quy
trình nào nữa đâu, việc làm thì cứ làm thôi"
Đáng xem xét
Cũng trong phiên toà 4/4, mặc dù đây không phải là lần đầu tiên một
luật sư bị mời ra khỏi một phiên tòa, nhưng việc tất cả các luật sư còn
lại đều đứng lên bỏ về, không tiếp tục tham gia bào chữa, lại là một sự
việc đáng được xem xét. LS. Trần Đình Triển nói:"Tôi cho rằng trường
hợp đó không nhiều, nhưng không phải là không có, thậm chí tôi cũng đã
từng bị. Chỉ có điều là kiến nghị của luật sư sau đó chúng ta không
giải quyết một cách triệt để" Phía luật sư cho rằng đôi khi họ gặp
phải những phiên tòa mà việc bào chữa chỉ mang tính hình thức, bị cáo
đã bị xem là có tội nên chủ tọa có xu hướng hạn chế thời gian phát biểu
của luật sư, hoặc cắt ngang trong khi luật sư chưa trình bày xong khiến
cho công việc bào chữa của họ gặp nhiều trở ngại hoặc không thể thực
hiện được. Phiên tòa ngày 4/4 là một ví dụ.
Nếu quyết định của họ là trái pháp luật thì họ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật
Chủ nhiệm Đoàn LS Hà nội
LS.Trần Đình Triển cho biết:"Đang yêu cầu và đang trong giai đoạn
xét hỏi để đánh giá, chưa hỏi được cái gì cả thì chủ tọa phiên toà
tuyên bố chấm dứt phần xét hỏi, chuyển sang phần tranh tụng. Vì lý
do đó, cùng với việc chủ tọa không chấp nhận yêu cầu trưng ra chứng cứ
liên quan đến cáo trạng, các luật sư đã đồng loạt đứng lên đi về vì cho
rằng phiên tòa đã vi phạm pháp luật và họ cùng kiến nghị hủy bỏ bản án" Xét
về khía cạnh pháp lý, LS. Nguyễn Trọng Tỵ, chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà
Nội, cho biết:"Theo như quy định của bộ luật Tố tụng hình sự của Việt
Nam, chủ tọa phiên tòa, hội đồng xét xử sẽ quyết định mọi việc và chịu
trách nhiệm trước pháp luật. Nếu quyết định của họ là trái pháp luật
thì họ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật"
Cần có chế định để sửa đổi
Không riêng gì các luật sư bào chữa cho TS. Cù Huy Hà Vũ, mà nhiều
luật sư khác trong các kỳ hội thảo bàn về vấn đề cải cách tư pháp cũng
đã đề nghị phải sửa đổi và đề ra các chế định để từng bước nâng cao vai
trò của luật sư trong quá trình tố tụng. Để góp phần thúc đẩy quá trình
cải cách sớm thành công, theo LS. Trần Đình Triển, các tổ chức nghề
nghiệp như Liên đoàn luật sư Việt Nam và các Đoàn luật sư phải thể hiện
tích cực vai trò và trách nhiệm của mình.
họ muốn cư xử với luật sư như thế nào cũng được thì đây là một điều mà không thể để tái diễn nữa
LS Trần Đình Triển
Ông nói:"Đặc biệt với luật sư, chúng tôi cũng đề nghị, với tư cách
là một tổ chức đại diện bảo vệ quyền lợi cho các luật sư, Liên đoàn
luật sư Việt Nam và Đoàn luật sư các tỉnh và thành phố khi có những sự
việc đó cần phải lên tiếng, đồng thời với vai trò của mình, cũng phải
kiến nghị với TAND tối cao, Bộ Nội vụ hoặc Viện kiểm sát để xử lý
nghiêm minh những trường hợp đó. Đồng thời phải có những chế định hợp
lý để sửa đổi, làm thế nào đó để nâng cao vai trò của luật sư, chứ
không người ta sử dụng quyền uy của họ là điều tra viên, kiểm sát viên,
thẩm phán hay hội đồng xét xử, họ muốn cư xử với luật sư như thế nào
cũng được thì đây là một điều mà không thể để tái diễn nữa" Mặc dù
về mặt lý thuyết, Liên đoàn luật sư, Đoàn luật sư là những cơ chế bảo
vệ quyền lợi hợp pháp của các luật sư, nhưng trên thực tế không phải
Đoàn luật sư nào cũng xem xét và giải quyết các kiến nghị từ thành viên
của mình. LS. Nguyễn Văn Hậu, thuộc Đoàn luật sư TP.HCM, cho rằng những
kiến nghị tố cáo sai phạm của hội đồng xét xử là bình thường, nhưng ông
thừa nhận không phải Đoàn luật sư nào cũng sẽ tiến hành xem xét những
kiến nghị, tố cáo này:"Trong quá trình tiến hành tố tụng thì thông qua
tổ chức đó, mình có thể kiến nghị những cái sai về mặt pháp luật. Tôi
nghĩ rằng nếu các luật sư đó thông qua tổ chức nghề nghiệp họ mạnh dạn
kiến nghị những cái sai của hội đồng xét xử hoặc cái sai trong tố tụng,
đó là chuyện bình thường. Các đoàn cũng có cái này nhưng một số đoàn
mạnh thì làm được, còn một số đoàn yếu thì họ không làm" Nói tóm
lại, việc luật sư bỏ ngang phiên tòa, dù với bất cứ lý do gì, cũng sẽ
tạo ra một hình ảnh không đẹp, khiến người dân dễ nghi ngờ tính nghiêm
minh và hợp pháp của phiên tòa. Phải chăng đã đến lúc các tổ chức nghề
nghiệp như Liên đoàn luật sư và Đoàn luật sư địa phương cùng với các cơ
quan hữu trách cần xem xét, phân xử các sai trái và trách nhiệm của mỗi
bên trong từng vụ việc để góp phần xây dựng một nền pháp trị nghiêm
minh và công bằng?