Cổng vào ngôi chùa Phật giáo Hòa Hảo An Hòa Tự ở An Giang. DR

Thanh Phương

Một tòa án ở tỉnh An Giang (miền nam Việt Nam) vào hôm nay, 13/12/2011, đã tuyên án 5 năm tù ông Nguyễn Văn Lía, với tội danh « lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước ». Trong một bản thông báo, tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch đã yêu cầu chính quyền trả tự do ngay lập tức cho bị cáo và hủy bỏ mọi cáo buộc đối với ông.

Theo hãng tin AFP, Tòa án Nhân dân huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang đã tuyên án tù đối với ông Nguyễn Văn Lía, với tội danh « lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước », chiếu theo điều 258 bộ luật Hình sự Việt Nam. Tòa đã tuyên án như trên mặc dù trong bản thông báo công bố hôm nay, tổ chức nhân quyền của Mỹ Human Rights Watch đã yêu cầu chính quyền Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho ông Nguyễn Văn Lía và hũy bỏ các cáo buộc đối với ông.

Bản thông cáo của Human Rights Watch nhắc lại là ông Nguyễn Văn Lía đã bị bắt cùng với vợ ngày 24/4 khi trên đường đi dự đám giỗ của một đồng đạo Phật giáo Hòa Hảo, trong một vụ có vẻ như được dàn dựng thành vi phạm giao thông. Vợ ông được thả đêm hôm đó, còn ông bị giam từ đó cho đến nay, mà trong suốt năm tháng sau khi bị bắt, gia đình không được gặp mặt. Sau khi thăm nuôi vào ngày 30/11, gia đình ông Nguyễn Văn Lía đã báo động về tình trạng sức khỏe suy sụp nặng nề của ông.

Trong bản thông cáo hôm nay, Phó giám đốc đặc trách châu Á của Human Rights Watch Phil Robertson tuyên bố : « Giam giữ một người già cả, bệnh tật, chỉ có tội duy nhất là vận động ôn hòa cho tín ngưỡng của mình, là việc làm vô nhân đạo. Chính quyền Việt Nam cần trả tự do vô điều kiện cho ông Nguyễn Văn Lía và cho phép ông được điều trị chu đáo ».

Ông Nguyễn Văn Lía đã từng bị kết án 18 tháng tù vào năm 2003 vì đã kỷ niệm ngày giỗ của Giáo chủ Phật giáo Hòa Hảo Huỳnh Phú Sổ. Cũng theo Human Rights Watch, ông Nguyễn Văn Lía là thành viên một nhóm tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo tiếp xúc với phái đoàn Uỷ ban Tự do Tôn giáo vào tháng 5/2009 tại Sài Gòn. Sau cuộc gặp đó, ông bị theo dõi gắt gao và liên tục bị công an sách nhiễu. Đến tháng 12/2010, ông Nguyễn Văn Lía cùng với ba nhà vận động Phật giáo Hòa Hảo khác gặp đại diện Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ở Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Sài Gòn. Bốn tháng sau đó thì ông bị bắt.

Cho nên, Human Rights Watch cũng kêu gọi Hoa Kỳ gây áp lực buộc Việt Nam trả tự do cho ông Nguyễn Văn Lía và chấm dứt việc trừng phạt các nhà vận động tôn giáo ôn hòa.

Phật giáo Hòa Hảo đã được giáo chủ Huỳnh Phú Sổ sáng lập vào năm 1939 tại miền Tây. Một phái của Giáo hội PGHH đã được chính quyền công nhận vào năm 1999, nhưng các nhóm, phái khác không chấp nhận ban lãnh đạo chính thức và vẫn đối đầu với chính quyền. Theo Human Rights Watch, khoảng 13 nhà vận động Phật giáo Hòa Hảo khác đang ngồi tù với mức án nặng nề.