pro&contra – Ông
Lê Hồng Hà,
cựu đại tá công an, năm nay 86 tuổi, là người đã tham dự Khóa I cho
người Việt Nam về Chủ nghĩa Marx-Lenin tại Bắc Kinh năm 1949 và ở lại
làm trợ giảng cho các khóa II, III đến năm 1952. Năm 1953 về nước phụ
trách Trường Công an Trung ương (tiền thân của Học viện An ninh hiện
nay). Năm 1958 là Chánh văn phòng Bộ Công an dưới thời Bộ trưởng Trần
Quốc Hoàn, là Ủy viên Đảng Đoàn Bộ Công An từ năm 1956. Ông là người đã
cùng ông Nguyễn Trung Thành (cựu Vụ trưởng Vụ Bảo vệ Đảng dưới thời ông
Lê Đức Thọ), vào nửa cuối thập niên 1990, đề nghị Trung ương Đảng Cộng
sản Việt Nam (ĐCSVN) phải minh oan cho những nạn nhân trong vụ án có tên
"Vụ án chống Đảng theo chủ nghĩa xét lại làm tình báo cho nước ngoài” (tên
thường gọi: "Vụ án xét lại chống Đảng”). Không lâu sau ông đã bị khai
trừ khỏi Đảng (cùng ông Nguyễn Trung Thành) và bị vào tù một thời gian.
Phạm Hồng Sơn: Thưa ông Lê Hồng Hà, với cương vị là người đã
tham gia Cách mạng tháng Tám, Kháng chiến chống Pháp và chứng kiến Kháng
chiến chống Mỹ, thời kỳ Đổi Mới, xin ông cho biết tình hình Việt Nam
hiện nay có những vấn đề gì đáng lưu tâm nhất?
Lê Hồng Hà: Tình hình chung hiện nay tôi thấy có ba vấn đề lớn
nhất. Thứ nhất là sự đánh giá của ĐCSVN về chính ĐCSVN và về hiện trạng
đất nước nói chung là sai lầm. ĐCSVN vẫn cố tô vẽ cho thực trạng hiện
nay những điều không có, vẫn tự khoe khoang, huyênh hoang rằng nhờ mình
thì đất nước mới có nhiều điều tiến bộ. Ví dụ Đảng luôn cho lịch sử của
dân tộc từ khi có Đảng là một bản anh hùng ca. Theo tôi, về công cuộc
giải phóng dân tộc thì có thể là anh hùng ca nhưng về việc xây dựng và
phát triển đất nước thì từ khi có ĐCSVN đến giờ đó là một quãng lịch sử
thất bại. Và giải phóng dân tộc vừa qua cũng không như Đảng nói là nhờ
chủ nghĩa Marx-Lenin mà cái chính là do nhân dân đã tiếp thu, tiếp nối
được truyền thống yêu nước của dân tộc. Chủ nghĩa Marx-Lenin nếu có chỉ
có một phần nhỏ là tập hợp được đoàn kết giữa công nhân và nông dân
thôi. Còn thực tế đã cho thấy Việt Nam dưới sự lãnh đạo của ĐCSVN thì
càng phát triển lại càng tụt hậu về nhiều mặt so với các nước trong khu
vực. Xây dựng và phát triển đất nước mà lại theo chủ nghĩa Marx-Lenin
thì sai hoàn toàn. Chủ nghĩa Marx-Lenin là một học thuyết đấu tranh giai
cấp, là một học thuyết phản phát triển.
Thứ hai là tình hình xã hội hiện nay ở mức độ xấu chưa từng có, kể từ
năm 1975 đến giờ. Sự xuống cấp của đất nước hầu khắp mọi lĩnh vực từ an
ninh, đạo đức, văn hóa, giáo dục, xã hội, hay chính trị. Chính trị nghĩa
là uy tín của của ĐCSVN đã xuống thấp chưa từng có, gần như không còn
ai tin vào cái Đảng này nữa. Như vậy xã hội hiện nay, theo tôi, đang lâm
vào một cuộc tổng khủng hoảng toàn diện mà nguyên nhân là do đường lối
của ĐCSVN về phát triển là sai.
Thứ ba là vấn đề Trung Quốc. Trung Quốc đã và đang ráo riết thực hiện
những kế hoạch dữ dội, xâm nhập, ảnh hưởng, chèn ép, bao vây trên mọi
lĩnh vực, kinh tế, an ninh, quốc phòng, lãnh thổ, nhằm thực hiện ý đồ
cuối cùng là thôn tính Việt Nam. Còn về phía Việt Nam thì nhiều cán bộ
lãnh đạo của Việt Nam lại đã và đang bị Trung Quốc mua chuộc và khống
chế. Tất cả những điều đó đều là một quá trình liên tục từ Đại hội VI
của ĐCSVN đến nay. Thái độ nói chung của lãnh đạo Việt Nam hiện nay về
Trung Quốc lại lờ phờ, không rõ ràng. Đó là một vấn đề hết sức nguy
hiểm.
Phạm Hồng Sơn: Vậy ĐCSVN còn đóng vai trò gì đối với đất nước hiện nay?
Lê Hồng Hà: Trước đây Đảng đã từng giữ vai trò tiền phong trong
xã hội, thúc đẩy tiến bộ cho xã hội ở một số phương diện. Nhưng đến nay
Đảng không còn giữ được những vai trò đó nữa vì Đảng vẫn đi theo hệ tư
tưởng Marx-Lenin. Còn về đội ngũ của Đảng, đặc biệt là hàng ngũ cầm
quyền, đã bị tha hóa, tham nhũng, xoay sở, vô cảm với đất nước, xã hội.
Vì vậy Đảng hiện nay chỉ còn vai trò kìm hãm xã hội thôi.
Lê Hồng Hà: Nói đúng ra thì những Hội nghị được tổ chức rất ghê
gớm đó họ đã có những phát hiện cũng có ích chứ không phải là vứt đi
nhưng nó không trúng vấn đề chính, không đi vào nguyên nhân gốc. Nhiều
cán bộ lâu năm đã có những bộc bạch là nếu cứ ra những nghị quyết kiểu
như thế thì sẽ "chẳng giải quyết được cái quái gì cả”. Họ chỉ dựa vào
những biểu hiện, rồi tập trung phân tích vào những hư hỏng bên ngoài. Họ
chưa nhận ra hoặc không dám nhận ra nguyên nhân gốc của những hư hỏng
đó thì làm sao có thể chỉnh đốn được.
Phạm Hồng Sơn: Tại sao họ "không dám nhận ra”?
Lê Hồng Hà: Nếu họ phải thừa nhận sai lầm từ gốc nằm ở cương
lĩnh, ở đường lối, ở hệ tư tưởng thì tức là họ phải chấp nhận rằng công
tác tuyên huấn là bịp bợm còn công tác lý luận là bế tắc, họ sẽ phải tự
cách chức hết, tự nghỉ hết, tức là sự tự "lật đổ”, sự thay đổi hoàn
toàn. Mà hiện nay họ vẫn tỏ ra phải giữ quyền lực, địa vị, giữ lợi ích
của họ, nghĩa là họ phải giữ những đường lối đó. Không những thế, vừa
rồi họ vẫn còn cho rằng ai phê phán đường lối chính trị của họ là sai
lầm là đều thuộc lực lượng "chống đối, thù địch”, nghĩa là những gì
chúng ta trao đổi từ nãy đến giờ là thuộc lực lượng "thù địch” rồi. Do
đó trong tình hình muốn tạo thế chuyển biến cho đất nước Việt Nam thì
phải dựa vào dân, chứ dựa vào Đảng, mong muốn đổi mới cái Đảng này cho
nó mạnh lên, nó sạch lên thì không có. Trong tình hình hiện nay của đất
nước thì cái Đảng này không thể đổi mới được. Chỉ dân mới có thể tạo ra
đổi mới. Nếu cái Đảng này có làm được cái gì tiến bộ thì cũng phải dựa
vào sức ép của dân. Nhân dân sẽ là người bắt Đảng phải thay đổi.
Phạm Hồng Sơn: Xin ông đánh giá về lực lượng tiến bộ hiện nay?
Lê Hồng Hà: Vì đất nước, xã hội đang lâm vào một cuộc tổng khủng
hoảng nên chính điều đó đang tạo ra một đòi hỏi phải thay đổi của bản
thân xã hội, của các thành phần trong xã hội. Những vận động, đấu tranh
cho tiến bộ đã được nhiều người thực hiện liên tục từ hàng chục năm qua
với nhiều bước thăng trầm. Nhưng khoảng 1 đến 2 năm nay phong trào đang
lên mạnh với sự xuất hiện của nhiều nhân vật mới, đang trồi lên liên tục
và là tổng hợp của rất nhiều cái cụ thể. Nếu lấy mốc thì tôi lấy mốc là
Vụ án Cù Huy Hà Vũ, những cuộc biểu tình chống Trung Quốc ở Hà Nội và
một loạt những kiến nghị tập thể, phải kể đến nhất là Kiến nghị có chữ
ký ban đầu của 85 vị ở cả trong Nam và Bắc, rồi Kiến nghị của hơn 20 trí
thức, rồi Kiến nghị về Bauxite, rồi cả các Kiến nghị của ông Trần Văn
Huỳnh (bố Trần Huỳnh Duy Thức). Nói chung lực lượng tiến bộ đang trồi
lên với nhiều hình, nhiều vẻ và với những quan điểm rất khác nhau. Vấn
đề hiện nay là vẫn chưa có ai tổng hợp được về những lực lượng đối lập
đang nổi lên ở trong nước, gồm những ai, như thế nào. Việc này cần quan
tâm để đánh giá cho chính xác, để hiểu rõ họ như thế nào. Ví dụ nhóm
Minh Triết của Nguyễn Khắc Mai, rồi Khối 8406, hay những người đang nằm
trong hệ thống như Dương Trung Quốc, Nguyễn Minh Thuyết, Tương Lai,
Nguyễn Trung, họ phát biểu còn dè dặt thì đánh giá thế nào, rồi Phạm
Thanh Nghiên, Nguyễn Xuân Nghĩa, rồi hiện tượng ở Phú Yên hay là Nguyễn
Xuân Diện đi thăm Bùi Thị Minh Hằng, Nguyễn Quang Vinh đưa tin về Tiên
Lãng, Ba Sàm điểm tin hàng ngày, hay Nguyễn Huệ Chi đi thăm Cù Huy Hà
Vũ, rồi Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh lên tiếng đòi thả Bùi Thị Minh Hằng. Rồi
ở ngoài nước, tôi thấy có nhiều phát biểu cũng rất giỏi, nhiều hoạt
động rất tích cực. Như vậy hiện nay đang có rất nhiều tiếng nói, hoạt
động, rất đa dạng, rất phong phú, rất khác nhau, rất phức tạp, rất ghê
gớm. Tôi đang quan tâm nhưng chưa tài nào tổng hợp được.
Phạm Hồng Sơn: Ông tiên liệu gì về phản ứng của ĐCSVN trước những "trồi lên” đó?
Lê Hồng Hà: Họ sẽ đi đến chỗ phải đàn áp. Mà một trong những biểu hiện của nó là Đảng vừa ra
19 điều cấm kỵ đối với đảng viên,
nghĩa là nó chuẩn bị đàn áp đấy. 19 điều cấm là tước quyền công dân của
đảng viên, vi phạm luật pháp. Nhưng điều đó cũng thể hiện Đảng đang ở
tâm trạng bất lực. Một biểu hiện bất lực rõ nữa là tháng trước ông TBT
Nguyễn Phú Trọng phải đứng ra mời gặp các cán bộ lão thành trong Nam và
ngoài Bắc. Hoạt động đó cách đây khoảng 2-3 năm là một chế độ thường
niên, nhưng mỗi lần gặp thì lại bị các cán bộ lão thành phê phán, góp ý
kiến rất "lộng óc” nên sau đó Đảng đã bỏ đi, không tổ chức nữa. Nhưng
rồi dư luận kêu ca nhiều quá nên vừa rồi lại phải tổ chức lại nhưng lại
chỉ dám mời những cán bộ lão thành cao cấp như kinh qua Ban Bí thư, kinh
qua Thủ tướng, không dám mời mở rộng và cũng không dám nghe hết các ý
kiến. Như vậy là Đảng đang muốn xoa dịu, đang muốn tỏ ra có sự đoàn kết,
gắn bó giữa lãnh đạo hiện nay với lớp về hưu, nhưng thực tế cho thấy sự
chia rẽ, mất đoàn kết trong Đảng là hiện tượng phổ biến.
Phạm Hồng Sơn: Ông là người đã tiếp thêm tiếng nói mạnh mẽ về
việc phải bạch hóa và minh oan cho những nạn nhân trong "Vụ án xét lại
chống Đảng” thời những năm cuối 1960 đầu 1970. Theo ông, những tấm gương
nạn nhân năm xưa đó có ý nghĩa gì với lịch sử và đặc biệt có ý nghĩa gì
trong bối cảnh đất nước hiện nay?
Lê Hồng Hà: Đó là những con người xứng đáng với bản lĩnh anh
hùng, xứng đáng là tấm gương cho thế hệ hiện nay noi theo. Xã hội cần
phải tiếp tục công việc để đòi ĐCSVN phải tuyên bố sửa sai, đòi minh oan
cho những con người lịch sử đó để bảo vệ chân lý, bảo vệ pháp luật và
trả lại thanh danh cho những con người anh hùng đó.
Phạm Hồng Sơn: Với tư cách là một người đi trước hay nói theo
cách thường thấy là một "lão thành cách mạng”, giả thiết nếu có lãnh đạo
của ĐCSVN hiện nay đến tham vấn, ông sẽ nói gì với họ?
Lê Hồng Hà: Tôi sẽ nói với họ đúng như những gì đã nói ở trên.
Phạm Hồng Sơn: Ông có những lời khuyên cụ thể nào không?
Lê Hồng Hà: ĐCSVN cần phải họp lại với nhau để thôi hệ tư tưởng
Marx-Lenin đi. Tôi không kêu gọi thủ tiêu "anh” nhưng "anh” muốn tồn tại
thì phải thực hiện đa đảng, dân chủ, để mà tồn tại.
Phạm Hồng Sơn: Trân trọng cảm ơn ông Lê Hồng Hà.
Bài đăng ngày 06.3.2012
© 2012 pro&contra