2010-06-01

Hà Nội 36 phố phường đã đi vào các tác phẩm Văn chương của Tự Lực Văn đoàn một thời. Ngày nay khu vực phố cổ Hà nội đã thu hút đông đảo khách du lịch cả nội địa lẫn nước ngoài.

Photo courtesy of wikipedia

Quang cảnh Hà Nội ngày nay với những ngôi nhà xây dựng lộn xộn

Quy hoạch phải đồng bộ

Do vậy, một kế hoạch bảo tồn không gian phố cổ đã được Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội đệ trình lên chính phủ và được phê duyệt từ 1995. Nhưng từ đó đến nay hầu như vẫn chưa có chuyển biến cụ thể nào. Mới đây vấn đề này lại được đưa ra thảo luận trong kỳ họp Quốc hội.

Tốc độ xây dựng và phát triển ở Thủ đô Hà Nội cũng không thua kém mấy so với Thành phố Hồ Chí Minh. Trong mấy năm qua, Hà Nội đã được mở rộng diện tích nhiều lần. Sắp tới Dự kiến Quy hoạch chung của thủ đô mới và Luật Thủ đô sẽ được Quốc hội thông qua. Do vậy bản quy họach chi tiết bảo tồn Khu phố cổ Hà Nội đã có từ 15 năm qua cũng sẽ bị chi phối, và cần phải được quy hoạch lại cho phù hợp với tình hình phát triển đô thị hiện nay. 

Hiện nay, chính phủ được Quốc hội kỳ này quy hoạch thủ đô tầm đến năm 2050. Và một trong những kế hoạch rất quan trọng đó là, để lại một khu vực phố cổ, và bảo tồn như thế nào.     

Ông Trần Ngọc Hùng

Ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Hội Xây dựng Việt Nam cho biết:

"Thật ra quyết định cần phải bảo tồn khu phố cổ Hà Nội đã được quyết định từ lâu rồi. Và thậm chí đã có cả một Ban Quản lý, chuyên môn giúp Thành phố Hà Nội quản lý về phố cổ. Phải nói vừa rồi đã có thực hiện được một số việc, phục hồi một số nhà, cũng như thực hiện một số quy hoạch.

Ngay sáng hôm nay (31/05), Ủy ban Nhân Dân Thành phố Hà Nội vừa ra quyết định cho dừng một công trình rất lớn của Quận Hoàn Kiếm. Đó là công trình ở số 2, Lý Thái Tổ, ngay trước cửa nhà Thủy Tạ, trước dư luận của quần chúng về việc bảo tồn phố cổ và cả khu vực quảng trường bên đó.

Hiện nay, chính phủ được Quốc hội kỳ này quy hoạch thủ đô tầm đến năm 2050. Và một trong những kế hoạch rất quan trọng đó là, để lại một khu vực phố cổ, và bảo tồn như thế nào.”     

Đồng quan điểm với nhiều chuyên gia trong lĩnh vực quy hoạch phát triển đô thị, ông Hùng nêu ý kiến về những vấn đề liên quan đến việc điều chỉnh lại bản quy hoạch chi tiết bảo tồn không gian phố cổ đã được thông qua trước đây. Ông nói:

"Theo quan điểm của chúng tôi khi bảo tồn đồng thời phải hết sức chú ý đến vấn đề chính sách, chế độ cho anh em, cho cán bộ, cho công nhân, và cho nhân dân ở khu vực đó. Nếu vì bảo tồn cấm người ta không được xây lên, không được làm cải tạo. Trong khi đó dân số cứ tăng lên, mật độ tăng lên, còn phố cổ thì không có tiền để thực hiện những việc bảo tồn, thì điều đó chưa chắc là tốt.

Phố thuốc bắc trong khu phố cổ Hà Nội. Photo courtesy of wikipedia

Chủ tịch Hội Xây dựng Việt Nam giải thích:

"Nếu muốn thực hiện việc này thì đòi hỏi phải có một hệ thống quy hoạch và cơ chế, chính sách đảm bảo, chứ còn vẽ ra để chơi thì dễ lắm. Đó là một việc mà chúng tôi đang yêu cầu là nếu đã quyết tâm thì phải thực hiện cho bằng được cơ chế, chính sách, kinh phí bảo tồn. Vừa rồi chúng ta làm chưa tốt điểm đó nên chưa đồng bộ, mà nếu chưa đồng bộ thì làm sao có thể bảo tồn được.

Kỳ này trong quy hoạch sắp tới của chính phủ mà Thủ tướng duyệt mới nhất cho Hà nội, một trong những đề mục riêng là bảo tồn khu phố cổ, và bảo tồn một loạt những ngôi nhà hay biệt thự mặc dù chúng không nằm trong phố cổ, nhưng nó là những kiến trúc đẹp và thuộc một thời kỳ lịch sử.”

Khoanh vùng phố cổ để bảo tồn

Cũng theo ông Hùng thì không nên quy hoạch bảo tồn phố cổ một cách tràn lan, vì như thế chưa chắc đã là tốt. Cho nên cần hiểu và phân định rõ như thế nào thì mới gọi là phố cổ. Nếu cứ cho rằng tên phố bắt đầu bằng chữ Hàng là phố cổ, chẳng lẽ đến tận phố Hàng Bột, hay phố Hàng Chuối cũng là phố cổ hay sao? Theo ông Hùng thì không phải như vậy.

- Theo số liệu điều tra dân số năm 2009, toàn Hà Nội có 2.632.087 cư dân thành thị, và 3.816.750 cư dân nông thôn.

     

Mặc dù có nhiều tranh luận về định nghĩa không gian phố cổ Hà Nội, hiện nay đa số đều cho rằng phố cổ được khoanh vùng.

"Tập trung quanh Quận Hoàn Kiếm hay chung quanh Hồ Gươm và kéo dài đến khu vực Chợ Đồng Xuân là khu vực chính, khu vực đó cũng đã được vạch ra tương đối hoàn chỉnh rồi.

Vấn đề quan trọng nhất hiện nay là phải bảo tồn nó như thế nào, và bảo vệ ra sao, cái gì giữ, cái gì không giữ. Vấn đề cũng không phải là đơn giản. Hiện các nhà kiến trúc cũng còn đang tranh luận nhiều về vấn đề này. Phải cẩn thận, bây giờ có những phố lai căng vì qua quá trình sử dụng, không phải tất cả đều còn cổ đâu, cũng phải đến khoảng 30%, 40% là không còn cổ nữa rồi, họ đã đập ra làm lại từ lâu rồi trong quá trình xây dựng mấy chục năm vừa rồi.

Phải cẩn thận, bây giờ có những phố lai căng vì qua quá trình sử dụng, không phải tất cả đều còn cổ đâu, cũng phải đến khoảng 30%, 40% là không còn cổ nữa rồi.

Ông Trần Ngọc Hùng

Đó là vấn đề lớn đòi hỏi một nghiên cứu rất công phu, chứ không phải có thể thực hiện được ngay đâu. Và tôi nhắc lại, muốn thực hiện được điều đó thì tất cả phải đồng bộ, toàn bộ, cả quy hoạch, cơ chế, chính sách, kinh phí để thực hiện. Và muốn thực hiện được thật tốt thì tốn không phải ít đâu, hàng tỉ đôla, kể cả việc di dời dân ra khỏi khu vực đó cho bớt mật độ dân số.

Ở khu vực đó mật độ dân số dầy đặc, và đời sống nhân dân ở khu đó quá cực, quá căng thẳng, tỉ lệ đầu người trên một mét vuông. Đây là một vấn đề lớn, không chỉ ngày một, ngày hai là có thể thực hiện được ngay đâu.”         

Ngoài khu phố cổ, Hà nội còn có những khu phố rất đẹp nằm trên những con đường như: Chu Văn An, Hoàng Diệu, Hùng Vương. Những ngôi nhà, căn biệt thự nằm trên những con đường này cũng làm cho du khách lưu luyến với Hà thành vì nét đẹp và sự cổ kính của nó, nên chúng cũng cần được bảo tồn.