Nam Nguyên, phóng viên RFA

2012-03-30

31/3/2012 được các nhà báo gọi là Ngày N theo thuật ngữ quân sự, hạn chót để chính quyền Hải Phòng báo cáo Thủ tướng việc thực hiện kết luận ngày 10/2 của Thủ tướng về vụ cưỡng chế đất của gia đình Đoàn Văn Vươn ở Huyện Tiên Lãng.

Photo courtesy of nld

Căn nhà 2 tầng của anh Vươn bị Lực lượng cưỡng chế san bằng hôm 05/1/2012.

Báo chí ghi nhận điều gì trước thời điểm quan trọng này.

Công lý được thực thi?

Ngày 29/3 báo chí tải lên mạng thông báo của Thành ủy Hải Phòng về việc xử lý 50 cán bộ và 25 tổ chức có sai phạm, liên quan đến vụ cưỡng chế ở Tiên Lãng hay còn gọi là biến cố Tiếng Súng Hoa Cải từng làm rung động dư luận trong ngoài nước. Số lượng 50 cán bộ bị xử lý kỷ luật cùng 25 tổ chức đảng và chính quyền Hải Phòng các cấp, mới nghe tin thì có vẻ công lý đang được thực thi. Thế nhưng những người quan tâm vụ việc lại đặt vấn đề phải xem cho rõ ai bị kỷ luật và kỷ luật như thế nào. Hình thức kỷ luật nặng nhất trong vụ này theo thông cáo báo chí của Thành Ủy Hải Phòng thì chỉ có 2 người bị cách chức là chủ tịch và phó chủ tịch huyện Tiên Lãng. Còn lại chỉ ở mức độ khiển trách cảnh cáo hoặc kiểm điểm rút kinh nghiệm.

Phải cần một khoảng thời gian nào đó thì mới có thể làm được. Vì vậy tôi vẫn hy vọng, dù chậm một chút nhưng chắc chắn sẽ có bị can hay một số lượng bị can.

Ô. Vũ Văn Luân

Những nhân vật được dư luận chú ý nhiều nhất từ sau khi Tiếng Súng Hoa Cải nổ ra là Đại tá Đỗ Hữu Ca, giám đốc công an Hải Phòng thì không có tên trong những người bị kiểm điểm. Đại tá Ca sau khi tổng chỉ huy chiến dịch tấn công vào căn nhà của gia đình Đoàn Văn Vươn đã lên Truyền hình mô tả đây là một cuộc hành quân hợp đồng tác chiến thủy-bộ tuyệt vời có thể đưa vào giáo trình huấn luyện. Ngoài ra hai gương mặt khác là ông Dương Anh Điền chủ tịch UBNDTP và ông Đỗ Trung Thoại phó chủ tịch UBNDTP đã chỉ nhận hình thức tự kiểm điểm.

Theo VietnamNet, liên quan đến vụ án hủy hoại tài sản gia đình Đòan Văn Vươn đã chỉ có quyết định khởi tố vụ án mà chưa có thông tin về việc có khởi tố bị can hay không. Đại tá Đỗ Hữu Ca từ chối trả lời câu hỏi này. Trả lời Nam Nguyên, tối 29/3 ông Vũ Văn Luân thư ký Liên chi hội nuôi trồng thủy sản huyện Tiên Lãng nhận định:

"Theo tôi, vụ việc đã quá rõ ràng rồi, ở đây Thủ tướng đã giao cho thành phố Hải Phòng giải quyết vụ việc này và chậm nhất là hết tháng sẽ phải báo cáo Thủ tướng. Thế thì vụ việc nhà ông Vươn, để làm đúng làm đủ và không bỏ sót người phạm tội thì số bị can liên quan đến việc hủy hoại tài sản nhà ông Vươn sẽ là rất lớn, lúc đó có hàng trăm cán bộ sĩ quan quân đội, cán bộ sĩ quan công an và viên chức của chính quyền Huyện Tiên Lãng tham gia vào đó, kể cả hai trung đội dân quân tự vệ. Liên quan đến hàng trăm người như thế, tôi cho là trong một thời gian ngắn Sở Công an TP.Hải Phòng mà làm hết làm kỹ thì quả là một vấn đề vì khối lượng rất lớn. Tôi cho rằng phải cần một khoảng thời gian nào đó thì mới có thể làm được. Vì vậy tôi vẫn hy vọng, dù chậm một chút nhưng chắc chắn sẽ có bị can hay một số lượng bị can.”

Gắp lửa bỏ tay người

Lực lượng cưỡng chế thu hồi đất nhà anh Vươn hôm 05/1/2012. Photo courtesy of phapluat.

Tối 29/3, từ chỗ ở tạm trên nền đất của ngôi nhà đã bị lực lượng cưỡng chiếm phá hủy, bà Nguyễn Thị Thương vợ ông Đoàn Văn Vươn  nói qua điện thoại với chúng tôi là mới vừa nhận được một bản kết luận thanh tra và cần có thời gian xem xét. Bà Thương nói:

"Hiện nay bọn em vẫn cứ phải vững tin để lo việc thôi…bọn em bắt đầu đánh bắt một số để chi phí cuộc sống… bọn em bây giờ được Hội thủy sản dựng cho một nhà tạm bằng xi măng và tre thôi.”

Trong câu chuyện trao đổi với chúng tôi, Ông Vũ Văn Luân, thư ký Liên chi hội nuôi trồng thủy sản nước lợ Huyện Tiên Lãng mà ông Đoàn Văn Vươn là thành viên, cũng tỏ ra bức xúc với lập luận của Đoàn Thanh tra Huyện Tiên Lãng. Ông Luân phát biểu:

Kết luận thanh tra cho là gia đình ông Vươn có 4 sai phạm. Quan điểm cá nhân tôi trên cơ sở pháp lý, tôi khẳng định cả 4 vấn đề này đều sai.

Ô. Vũ Văn Luân

"Liên quan đến vấn đề này , trước đó đó chị Thương vợ ông Vươn đã có đơn khiếu nại lên Thủ tướng Chính phủ về xem xét xử lý trách nhiệm chính quyền Huyện Tiên Lãng có ý chống lại kết luận của Thủ tướng, trong đó bà Vươn đặt vấn đề từ trước khi Thanh tra có kết luận. Sau khi được thông báo Thanh Tra Huyện Tiên Lãng làm việc theo chỉ đạo của TP.Hải Phòng rà soát lại toàn bộ quá trình xử dụng đất hộ ông Vươn, Chúng tôi cho rằng bây giờ chính quyền đi kiện dân mà thường thì chỉ có dân đi kiện chính quyền. Kết luận thanh tra cho là gia đình ông Vươn có 4 sai phạm: Thứ nhất lấn chiếm đất, thứ hai chặt phá rừng, thứ ba trốn thuế, thứ tư là cho thuê lại đất là trái pháp luật. Quan điểm cá nhân tôi trên cơ sở pháp lý, tôi khẳng định cả 4 vấn đề này đều sai.”

Vẫn theo lời ông Vũ Văn Luân, thứ nhất quyết định 1237 của Chủ tịch Huyện Tiên Lãng giải quyết khiếu nại của ông Đoàn Văn Vươn năm 2009 đều không nói tới 4 vấn đề này và trong kết luận 719 của Thanh tra Huyện lúc đó là ông Điệu cũng không đặt vấn đề sai phạm của ông Vươn, có nghĩa rằng trước đó cả ông Hiền và ông Điệu cũng không phát hiện thấy hoặc không công nhận là ông Vươn đã sai phạm như thế. Ông Luân nhấn mạnh:

Bà Nguyễn Thị Thương (trái), vợ của ông Đoàn Văn Vươn và bà Phạm Thị Hiền, vợ ông Đoàn Văn Quý, làm việc với Cơ quan Điều tra Công an TP Hải Phòng ngày 13-2. Photo courtesy giaoduc.net.

Có dấu hiệu vi phạm hình sự?

Ông Vũ Văn Luân, thư ký Liên chi hội nuôi trồng thủy sản Tiên Lãng cũng là một người bị cưỡng chế tương tự như ông Đoàn Văn Vươn phân tích với chúng tôi, chính quyền Tiên Lãng cho là hộ ông Vươn chặt phá rừng và phạt ông Vươn 15 triệu, trong đó 5 triệu là bắt ông Vươn trồng lại 30 héc-ta rừng phía ngoài. Theo ông Luân UBND Huyện Tiên Lãng đã có dấu hiệu vi phạm luật hình sự vì đã vi phạm điều 280 Luật Hình sự của Nước CHXHCN Việt Nam về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn chiếm đọat tiền của nhà ông Vươn, vì theo quyết định 447 năm 1993 và quyết định số 20 năm 1997 thì giao đất cho ông Vươn là để nuôi trồng thủy sản chứ không giao đất để trồng rừng. Ông Vũ Văn Luân nhấn mạnh:

"Phạt tiền ấy theo tôi là hành vi đủ yếu tố cấu thành tội chiếm đọat tiền của nhà ông Vươn. Vừa rồi bà Thương cũng đã có đơn tố giác gởi Thủ tướng, Bộ Công an, Giám đốc Sở Công an Hải Phòng đề nghị được ban hành điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tiền gia đình ông Vươn còn tới đây người ta xem xét xử lý như thế nào là chuyện khác.”

Bà Thương cũng đã có đơn tố giác gởi Thủ tướng, Bộ Công an, Giám đốc Sở Công an Hải Phòng đề nghị được ban hành điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tiền.

Ô. Vũ Văn Luân

Đối với sai phạm thứ ba mà Đoàn thanh tra huyện Tiên Lãng qui kết cho ông Đòan Văn Vươn, ọng Vũ Văn Luân phân tích, nếu cho rằng ông Vươn nợ đọng thuế  thì bắt đầu 2005 UBND Huyện Tiên Lãng không ra bất cứ quyết định nào về việc thu thuế sử dụng đất nông nghiệp cho toàn thể nhân dân Huyện Tiên Lãng. Hiện nay toàn Huyện Tiên Lãng nông dân đều nuôi trồng thủy sản chứ có phải một mình hộ ông Vươn đâu mà nói hộ ông Vươn nợ đọng thuế. Trong khi đó ông Vươn có hai lá đơn rất quan trọng trong đó đề nghị được nộp thuế và chờ UBND Huyện ra quyết định là ông nộp thuế ngay, nhưng UBND Huyện Tiên Lãng không ban hành. Ông Luân nói như thế rõ ràng là chuyện vu khống.

Về điểm qui kết thứ tư ông Vũ Văn Luân phản biện, người ta cho rằng ông Vươn cho người khác thuê đất là vi phạm pháp luật thì ông chưa biết Thanh tra căn cứ vào điều nào luật nào. Nhưng theo ông, nếu căn cứ vào khoản 4 điều 113 Luật Đất Đai 2003 của Nhà nước CHXHCN Việt Nam, thì ông Vươn có quyền cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào thuê lại đất của mình. Ông Luân phát biểu:

"Như vậy cả 4 điều kết luận của đoàn Thanh tra nói là ông Vươn trái pháp luật đều hoàn toàn bất hợp pháp có dụng ý "gắp lửa bỏ tay người” và vu khống ông Vươn. Tới đây khi nhận được bản kết luận của Thanh tra và căn cứ vào Luật Thanh Tra, chúng tôi sẽ thay mặt gia đình ông Vươn để có khiếu nại bởi vì Đoàn Thanh tra phải chịu trách nhiệm cuối cùng về kết luận thanh tra của mình trước cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.”

Về vụ Cưỡng chế ở Tiên Lãng mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từng nhận xét là chính quyền sai toàn bộ, nhắc lại rằng khi bị một lực lượng vũ trang hùng hậu hơn trăm người tiến hành cưỡng chế trái pháp luật để thu hồi đất vào ngày 5/1/2012, gia đình Đoàn Văn Vươn đã dùng phương tiện thô sơ tự chế để kháng cự làm cho trưởng công an Huyện bị thương cùng ba thuộc cấp ngoài ra còn có hai cán bộ huyện đội cũng bị thương, tổng cộng là 6 người thuộc lực lượng cưỡng chiếm. 4 người đàn ông trong gia đình kỹ sư họ Đoàn bị bắt giam và truy tố về tội giết người, 2 phụ nữ được tự do tạm chờ ra tòa về tội chống người thi hành công vụ.