Phan Hoài Nam
Blogger trở thành một lực lượng đáng kể trong tiến trình dân chủ hóa
đất nước và mỗi blogger đều biết rằng con đường dân chủ là một hành
trình rất dài mà chúng ta mang vinh dự là người góp phần, dù rất khiêm
tốn từ mỗi cá nhân, trong việc tiên phong và đặt nền móng cho con đường
đó.
Chỉ trong vòng 4 năm trở lại đây sinh hoạt blog đã làm thay đổi rất
nhiều môi trường thông tin ở Việt Nam, đặc biệt đã góp phần nâng cao
nhận thức về chính trị trong một bộ phận người dân có quan tâm về lĩnh
vực vốn được cho là nhạy cảm này. Trả giá cho những đóng góp tích cực
đó, nhiều blogger đã bị bắt giam hay bị sách nhiễu vì đã đăng tải những
thông tin "trái chiều” hay phát biểu những ý kiến khác với quan điểm
của nhà cầm quyền.
Trước làn sóng trấn áp ngày càng leo thang, nhiều blogger bắt đầu dè
dặt hơn khi đăng tải thông tin. Điều này là hoàn toàn chính đáng bởi ai
ai cũng phải nghĩ đến an toàn cho cá nhân của mình, tránh sự phiền lụy
cho người thân của mình, và quan trọng nhất là để duy trì được hoạt
động thông tin lâu dài.
Trong hoàn cảnh như vậy một số blogger đã tìm đến nhau, chia sẻ những
khó khăn, trao đổi kinh nghiệm và đồng ý với nhau rằng các blogger cần
tỉnh táo cân nhắc từng đường đi nước bước của mình sao cho vừa đạt được
mục đích, vừa bảo đảm an toàn cho bản thân.
Hoạt động của blogger vốn vô cùng đa dạng, tuy nhiên để gia tăng hiệu
quả cho mục đích phát triển thông tin đa chiều và góp phần nâng cao
nhận thức về chính trị mục đích của sinh hoạt blog nên dựa vào 5 hoạt
động sau :
1. Đa dạng hóa thông tin.
2. Phân tích phản biện.
3. Đưa ra giải pháp.
4. Quần tụ nhân sự.
5. Kế hoạch hành động.
Để đạt được mục tiêu và tiến hành những sinh hoạt nói trên một cách lâu
dài, việc bảo đảm an toàn cho bản thân trở thành nhu cầu sống còn cho
mỗi blogger. Muốn vậy, blogger phải tìm mọi cách để đạt được 3 tiêu chí:
1. Không bị sát hại
2. Không bị bỏ tù
3. Không bị tước mất khả năng kết nối internet
Bản thân ở đây được hiểu theo nghĩa hẹp là 1 blogger dùng công cụ blog
để tham gia cải thiện xã hội, cho nên nếu bị rơi vào 3 trường hợp trên
thì blogger đó không thể tiếp tục cống hiến để đạt được mục đích.
Với trào lưu tiến hóa và phát triển vượt bực của công nghệ thông tin,
phương cách đấu tranh đòi hỏi nhân quyền, tự do và dân chủ đã trở nên
đa dạng hơn rất nhiều so với cách đây 10, 20 năm. Trong bối cảnh đó,
blogger trở thành một lực lượng đáng kể trong tiến trình dân chủ hóa
đất nước và mỗi blogger đều biết rằng con đường dân chủ là một hành
trình rất dài mà chúng ta mang vinh dự là người góp phần, dù rất khiêm
tốn từ mỗi cá nhân, trong việc tiên phong và đặt nền móng cho con đường
đó.
Có 3 đặc tính nổi bật của một xã hội dân chủ :
1.Dân trí cao
2.Tự do ngôn luận
3. Xã hội dân sự phát triển đa dạng
Vậy nên nếu cộng đồng blogger nổ lực phát triển 5 hoạt động trên thì
cũng đồng nghĩa với việc là đang cũng cố 3 đặc tính cho một xã hội dân
chủ, lấy thí dụ :
Về hoạt động thứ 1,2,3 : (Đa dạng hóa thông tin. Phân tích phản biện. Đưa ra giải pháp.)
Trong khi toàn bộ hệ thống báo chí truyền hình đều nằm trong tay nhà
cầm quyền thì hiển nhiên việc thông tin đến người dân sẽ không còn
trung thực, mà chỉ là một sự tuyên truyền mị dân, ngu dân, để dễ bề cai
trị. Trong bối cảnh bưng bít, một chiều đó, cộng đồng blogger đã trở
thành lực lượng của "tiếng nói thứ hai” nhằm đăng tải những thông tin ở
ngoài "lề phải”, giúp cho người dân được tiếp cận với nhiều luồng thông
tin, tạo điều kiện, cơ hội để người dân tự động não suy nghĩ và đưa ra
kết luận cho chính họ mà không bị ảnh hưởng bởi bộ máy tuyên truyền.
Ngoài ra các blogger có khả năng còn tham gia phân tích phản biện và
đưa ra giải pháp để mọi người cùng thảo luận, từ đó góp phần nâng cao
dân trí, xây dựng tập quán sống theo tinh thần dân chủ.
Về hoạt động thứ 4 và 5 : ( Quần tụ nhân sự. Kế hoạch hành động ) :
Hiện nay vì nhà cầm quyền luôn hạn chế quyền tự do hội họp cho nên công
cụ kết nối của blog đã mở ra một hướng khác để chúng ta có thể giao lưu
kết bạn và từ từ hình thành những nhóm thân hữu có cùng sở thích, quan
điểm về một vấn đề nào đó. Tuy là sinh hoạt ở một thế giới ảo nhưng kết
quả của nó hoàn toàn là có thực. Và chính những nhóm nhỏ này tự nó đã
mang những hình ảnh sơ khai nhất của xã hội dân sự trong một đất nước
đang bị kiểm soát bởi thể chế độc tài. Dần dần họ sẽ kết hợp với nhau
trong môi trường sống thật để thành lập những đoàn thể dân sự nhằm tự
giải quyết những vấn đề của riêng họ hay của cộng đồng mà không cần
phải nhờ đến sự giúp đỡ của chính phủ. Và một khi một xã hội dân sự
thực sự phong phú và năng động thì chế độ độc tài sẽ ngày một bị cô lập
và tự suy thoái đến chổ diệt vong.
Dĩ nhiên, xây dựng một xã hội dân sự đến từ nhiều thành phần quần
chúng, lãnh vực hoạt động chứ không riêng gì đối với blogger, nhưng với
khả năng tiếp cận và tán phát thông tin, cộng đồng blogger sẽ là một
lực lượng quan trọng trong tiến trình này.
Để đạt được mục tiêu chung, trong sinh hoạt blog có người muốn công
khai, có người muốn ẩn danh, sự lựa chọn nào cũng có những mặt lợi thế
và hạn chế. Việc công khai hay ẩn danh không nhất thiết đồng nghĩa với
lòng can đảm hay thái độ hèn nhát. Nó cần được xem như là chọn lựa tốt
nhất của mỗi cá nhân dựa vào hoàn cảnh thực tế của mỗi người để đạt
được mục tiêu duy nhất: có thể đóng góp cho đất nước.
Phan Hoài Nam
|
